Η χρυσή διατροφή των αρχαίων Ολυμπιονικών

Η σημασία της διαιτητικής αγωγής των αθλητών

Η σωματική και η διαιτητική αγωγή των αθλητών κατά την αρχαιότητα ανήκε αρχικά στη δικαιοδοσία του παιδοτρίβη. Με την ανάπτυξη όμως του αθλητισμού, δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στην διαιτητική αγωγή των αθλητών, η οποία καθοριζόταν τώρα από τον προπονητή ανάλογα με το αγώνισμα, τον τρόπο προπόνησης και τις δυνατότητες του αθλητή.

Η σωστή δίαιτα θεωρούσαν ότι είναι σημαντική και απαραίτητη, καθώς συνέβαλλε στη βελτίωση του επιπέδου της φυσικής κατάστασης και ετοιμότητας του αθλητή, στην προστασία του από τις κακώσεις, στην ταχεία επούλωση των τραυμάτων του, στην αίσθηση αισιοδοξίας και στο υψηλό ηθικό του.

Κατά το τέλος του 3ου αιώνα π.Χ. η κατανάλωση ωμού κρέατος ήταν ένα από τα «διατροφικά μυστικά», που χρησιμοποιούσαν οι αθλητές για να επιτύχουν βελτίωση της απόδοσής τους στους Ολυμπιακούς αγώνες.

Μετά από έρευνα και μελέτη, παρουσιάζονται εδώ δύο υποδείγματα δίαιτας που πιθανόν να ακολουθούσαν οι αρχαίοι αθλητές, δρομείς και παλαιστές, και ιδιαίτερα εκείνοι που δοξάστηκαν ως Ολυμπιονίκες.

Η δίαιτα του δρομέα μικρής απόστασης

Πρωινό

• Αφέψημα από αρωματικά βότανα, όπως τσάι του βουνού (αποτοξινωτικό,  τονωτικό), ή υπερικό (αντικαταθλιπτικό, τονωτικό), ή ένα ποτήρι υδρόμελι*
• Γάλα (κατσικίσιο), 1 ποτήρι
• Σύκα φρέσκα, 3-4 (ή 1-2 φρούτα της εποχής)
• Ελιές, 4-5
• Παξιμάδια κριθαρένια (δίπυρος), 2 μέτρια
• Μέλι, 3 κουταλιές

 
Γεύμα

• Πουρές από ρεβίθια, ή πλιγούρι με γάλα και λίγο τυρί – 1 μερίδα
• Σαλάτα με μαρούλι, αγγούρι, σέλινο, σταφίδες, ρόδι, τυρί (κατσικίσιο) χονδροξυσμένο, 2 κουταλιές ελαιόλαδο, ξίδι, αλάτι, πιπέρι – 1 μερίδα
• Ψωμί κριθαρένιο (μάζα), 2-3 φέτες
• Μήλο, 1 (ή 1 φρούτο εποχής)

 
Ενδιάμεσα

• Σταφύλι, ένα μικρό τσαμπί (ή 1 φρούτο εποχής)
• Γιαούρτι ή γάλα (κατσικίσιο), 1-2 ποτήρια
• Ψωμί μαύρο, 1 φέτα
• Μέλι, 2 κουταλιές

 
Δείπνο

• Χοιρινή μπριζόλα ψητή στη σχάρα, 1 μετρίου μεγέθους ή ψάρι, 1 μετρίου μεγέθους, ψητός το σχάρα (ή στο φούρνο με χορταρικά τυλιγμένο σε κληματόφυλλα)
• Σαλάτα, 1 πιάτο, με λάχανο, φρέσκο κρεμμυδάκι, λίγο σκόρδο, άνηθο, 6-7 βολβούς, με 2 κουταλιές ελαιόλαδο, ξίδι, σουσάμι και ελάχιστο μέλι
• Ψωμί σταρένιο, 2-3 φέτες
• Σύκα, 2 (ή 1 φρούτο εποχής)
• Κρασί νερωμένο (κράμα), 1 ποτήρι

 
Προ του ύπνου

• Γάλα (κατσικίσιο), 1 ποτήρι
• Μέλι, 2 κουταλιές
• Καρύδια, 3-4

 
Η διατροφή του παλαιστή
 
Πρωινό

• Κυκεώνα** με κριθάλευρο, λίγο τριμμένο τυρί, λίγο κρασί ή γάλα, λίγο μέλι, 1 ποτήρι
• Παξιμάδια κριθαρένια (δίπυρος), 2 μέτρια
• Ελιές, 4-5
• Γάλα (κατσικίσιο ή από γίδα), 2 ποτήρια
• Μέλι, 3-4 κουταλιές
• Καρύδια, 3-4
• Σύκα, 3-4

 
Γεύμα

• Κρέας (από κατσίκι, ή ψάρι, ή κοτόπουλο, ή λαγό), ψητό στη σχάρα (οπτό), ή «πνικτό» (κρέας μαγειρεμένο σε καλοκλεισμένο δοχείο ή γάστρα), 1 μερίδα
• Πουρές από μπιζέλια (πίσινον έτνος), 1
• Σαλάτα χόρτα, ήμερα ραδίκια, με 2 κουταλιές ελαιόλαδο, 1 πιάτο
• Τυρί κατσικίσιο ψημένο στη σχάρα, 1 κομμάτι
• Ψωμί κριθαρένιο, 3 φέτες
• Μήλο, 1 (ή 1 φρούτο εποχής)

 
Ενδιάμεσα

• Σύκα ή δαμάσκηνα (ήλα), φρέσκα ή ξερά 2-3
• Γάλα κατσικίσιο, 1-2 ποτήρια
• Ψωμί μαύρο, 1 φέτα
• Μέλι, 3-4 κουταλιές
• Αμύγδαλα, 5

 
Δείπνο

• Ψάρι, σαρδέλες φρέσκιες (αφύες) ,ψητές στη σχάρα, ή κοτόπουλο ψητό, 1 μερίδα
• Πλιγούρι με γάλα και λίγο τυρί (κατσικίσιο), 1 πιάτο
• Σαλάτα με λάχανο, σέλινο, δυόσμο, φρέσκο κρεμμυδάκι, ραπανάκι, ρόιδι και 2 κουταλιές ελαιόλαδο, ξίδι, λίγο κόκκινο κρασί και ελάχιστο μέλι, 1 πιάτο
• Ψωμί κριθαρένιο (μάζα), 2-3 φέτες
• Σύκα, 3 (ή 1-2 φρούτα εποχής)
• Κρασί κόκκινο νερωμένο (κράμα), 1-2 ποτήρια

 
Προ του ύπνου

• Γιαούρτι ή γάλα (κατσικίσιο), 1 ποτήρι
• Μέλι, 3-4 κουταλιές
• Αμύγδαλα, 5 (ψημένα)»

 
*μέλι αναμεμειγμένο με νερό
**ήταν κάτι ανάμεσα σε στερεά τροφή και σε πολτό. Υπήρχε σε διάφορες μορφές ανάλογα με το υλικό που αναμείγνυαν (κριθάρι με νερό και αρωματικά, κριθάλευρο με νερό, κρασί ή γάλα κτλ)


 
Πηγή:

• Η χρυσή διατροφή των αρχαίων Ολυμπιονικών, Λένα Τερκεσίδου, Εκδόσεις Καστανιώτη, 2003 Αθήνα

Επιμέλεια: Μαρία Κασιώνη

Πηγή

Read More

Η εκδίκηση της... φραπελιάς;

Κατακρίθηκαν, απαξιώθηκαν, χλευάστηκαν και αντιμετωπίστηκαν με φαιδρότητα - μέχρι που απαξιώθηκαν εντελώς σε πανελλαδικό επίπεδο. Σήμερα, τα φύλλα της ελιάς ξαναγεννιούνται από τις «στάχτες τους και επιστρέφουν δυναμικά στην επικαιρότητα με τη «βούλα» του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, καθώς διαθέτουν πια επίσημη έγκριση για συγκεκριμένες ενδείξεις.

Κι ενώ η «ρετσινιά» της φραπελιάς στοίχισε ακριβά στην Ελλάδα, την ίδια ώρα, γειτονικές χώρες, όπως η Τουρκία, έσπευδαν να φυτέψουν ελαιόδεντρα και επενδύουν πλέον στον τομέα της βιομηχανικής παραγωγής και κυκλοφορίας στην αγορά τσαγιού από φύλλα ελιάς σε χάρτινα σακουλάκια.

Ήπιο διουρητικό για χρήσεις σε περιπτώσεις κατακράτησης υγρών και προεμμηνορυσιακού συνδρόμου, με σκοπό τη ρύθμιση της λειτουργίας των νεφρών, είναι η ένδειξη που κατάφεραν να κατοχυρώσουν Έλληνες επιστήμονες στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, στις 22 Νοεμβρίου 2011.

Παρ' όλα αυτά, υπάρχουν συγγράμματα Γάλλων, μελών εξερευνητικών ομάδων, που χαρακτηρίζουν τα φύλλα της ελιάς ως σπουδαίο αντιπυρετικό και αντιβιοτικό.

Επιπλέον, τα τελευταία 40 χρόνια φαρμακευτικά σκευάσματα με βάση τα φύλλα της ελιάς κυκλοφορούν ευρύτατα στη Γερμανία με ενδείξεις για την υποστήριξη της λειτουργίας του καρδιαγγειακού συστήματος, τη ρύθμιση της χοληστερίνης και την προστασία των αγγείων από τις αθηρωματικές πλάκες, τη σταθεροποίηση των επιπέδων ζαχάρου στο αίμα και την αντιδιαβητική δράση στον ανθρώπινο οργανισμό.

Αρνητική δημοσιότητα από τη «φραπελιά»

Δυστυχώς, όλα τα παραπάνω δεν έγιναν γνωστά στην ελληνική κοινή γνώμη και λίγοι σήμερα είναι ενήμεροι για τις εξελίξεις καθώς εκείνο που υπερίσχυσε ήταν η αρνητική δημοσιότητα που δόθηκε στο θέμα της φραπελιάς και της φημολογούμενης δράσης της κατά του καρκίνου.

«Το θέμα αντιμετωπίστηκε με μεγάλη φαιδρότητα στην Ελλάδα πριν από χρόνια. Ο κόσμος άρχισε να μαζεύει φύλλα ελιάς από δέντρα που βρίσκονται μέσα στις πόλεις και παρασκεύαζε ροφήματα αναμένοντας θεραπεία από τον καρκίνο. Αντίθετα, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και την Ιαπωνία, τα φύλλα της ελιάς είχαν από χρόνια ενταχθεί στον Οργανισμό Φαρμάκων.

Έτσι, την ώρα που ο θόρυβος για τη φραπελιά και η κακή της δημοσιότητα βρίσκονταν στο ανώτατο σημείο τους, επιχειρηματίες από τη γειτονική Τουρκία αντιλήφθηκαν την σημασία του θέματος, φύτεψαν ελληνικές ποικιλίες ελιάς και μπήκαν δυναμικά στην βιομηχανική παραγωγή τσαγιού από φύλλα ελιάς» σχολιάζει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο καθηγητής Δενδροκομίας Αθανάσιος Ρούμπος.

«Μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά» τονίζει, από την πλευρά της, η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Φαρμακευτικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών και αντιπρόεδρος της Επιτροπής Φαρμάκων Φυτικής Προέλευσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) Ιωάννα Χήνου.

Η ίδια χαρακτηρίζει απαράδεκτη τη σύνδεση των φύλλων της ελιάς με τη χρήση κατά του καρκίνου και σχολιάζει ότι «η μόδα που επικράτησε την εποχή αυτή κατέστρεψε οποιαδήποτε πληροφορία και χρήσιμη ένδειξη υπήρξε για το συγκεκριμένο φυτικό προϊόν».
«Ήμουν κατά της αβάσιμης υποβάθμισης του εθνικού μας φυτού, για το οποίο από τότε γνωρίζαμε ότι η φαρμακευτική του χρήση επιβεβαιωνόταν από την ευρωπαϊκή φαρμακοποιΐα» αναφέρει και τάσσεται κατά της κακής χρήσης των φύλλων της ελιάς που ξεκίνησε τότε.

«Τα φυτικά προϊόντα δεν χρησιμοποιούνται για βαριές νόσους. Τα φάρμακα για τον καρκίνο αποτελούν ειδική κατηγορία και σε σοβαρές ασθένειες αυτού του είδους δεν συζητούμε για μη συνταγογραφούμενα φάρμακα» διευκρινίζει.

Νέες δράσεις των φύλλων της ελιάς αναζητούν οι επιστήμονες

Ωστόσο, σε εξέλιξη βρίσκεται η επιστημονική έρευνα για την αναζήτηση αντιοξειδωτικής δράσης στα φύλλα της ελιάς. «Ήδη, υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα σχετικά με την ελευρωπαΐνη, μια αντιοξειδωτική ουσία που βρίσκεται στα φύλλα και τον καρπό του ελαιοδέντρου. Σε αυτήν την ουσία οφείλεται η πικρή γεύση τους» σχολιάζει ο κ. Ρούμπος και τονίζει ότι σήμερα πραγματοποιούνται έρευνες για την περιεκτικότητα δέκα διαφορετικών ποικιλιών ελιάς σε ελευρωπαΐνη.

Ο εντοπισμός και η ποσοτικοποίηση των αντιοξειδωτικών ουσιών της ελιάς ανά ποικιλία εκτιμάται ότι μπορεί να καθοδηγήσει τις μελλοντικές καλλιέργειες και τη χρήση των συγκεκριμένων ουσιών στη διατροφή και τη φαρμακευτική.

Η εγκεκριμένη «συνταγή» για τσάι από τα φύλλα της ελιάς

Μέχρι τότε, η συνταγή που αναγράφεται στη μονογραφία για τα φύλλα της ελιάς, η οποία εγκρίθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, κατόπιν σχετικού αιτήματος της κ. Χήνου, το Νοέμβριο του 2009, προβλέπει τα εξής: Δέκα γραμμάρια χλωρά φύλλα ή πέντε γραμμάρια ξερά τοποθετούνται σε 150 ml βραστό νερό και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέχρι δύο φορές την ημέρα.

Εναλλακτικά, 7 με 8 γραμμάρια ψιλοκομμένα φύλλα μπορούν να τοποθετηθούν για 30 λεπτά σε νερό που έχει βράσει ή 5 γραμμάρια να βράσουν μαζί με το νερό. Το ρόφημα μπορεί να καταναλώνεται τρεις με τέσσερις φορές τη μέρα. Διαφορετικές οδηγίες χρήσης έχουν εκδοθεί για σκευάσματα σε σκόνη που τοποθετούνται σε κάψουλες.

Οδηγίες, όμως, από τους επιστήμονες δεν δίνονται μόνο για την παρασκευή του ροφήματος αλλά και για τον τρόπο συλλογής των φύλλων της ελιάς. Σύμφωνα με τον κ. Ρούμπο, αυτά θα πρέπει να συλλέγονται από ελαιώνες που βρίσκονται σε περιοχή με ελάχιστη ή καθόλου μόλυνση του περιβάλλοντος. Τα δέντρα δεν θα πρέπει να ψεκάζονται με χημικά σκευάσματα, ούτε να προέρχονται από καλλιέργειες με χρήση λιπασμάτων.

Ο κατάλληλος χρόνος για τη συγκομιδή είναι το φθινόπωρο και συγκεκριμένα οι μήνες Οκτώβριος και Νοέμβριος, κατά τους οποίους τα φύλλα έχουν ολοκληρώσει τον ετήσιο κύκλο τους. Τα δε φύλλα θα πρέπει να ξεπλυθούν ελαφρώς, να στεγνώσουν σε σκοτεινό δωμάτιο και ξηρό περιβάλλον και να αποθηκευτούν σε χάρτινη σακούλα.

Προσοχή στις ενδείξεις

Σε κάθε περίπτωση, η κ. Χήνου συνιστά στον καθένα να διαβάσει στην ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων τους τρόπους χρήσης των σκευασμάτων που προτείνονται και να λαμβάνονται πάντα υπόψιν όσα αναφέρονται για τυχόν αντενδείξεις, αλλεργικές αντιδράσεις ή άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας. Επιπλέον, απαραίτητη είναι η συνεννόηση των καταναλωτών με το γιατρό τους καθώς κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και κάθε φάρμακο θα πρέπει να χορηγείται με συγκεκριμένες οδηγίες χρήσης.

Μεγάλες επιχειρηματικές δυνατότητες

Την ώρα που ξεκινούν όλα τα παραπάνω να γίνονται γνωστά, σήμερα δεν κυκλοφορεί στην Ελλάδα κανένα σχετικό φαρμακευτικό σκεύασμα. «Παρόλο που υπάρχουν μεγάλες επιχειρηματικές δυνατότητες, στην Ελλάδα, από ό,τι γνωρίζω, δεν υπάρχει τίποτα από φύλλα ελιάς στα φαρμακεία, ούτε στη μορφή του τσαγιού ούτε στη μορφή της κάψουλας. Αμφιβάλλω, μάλιστα, αν γνωρίζει και κανείς το θέμα» τονίζει η κ. Χήνου και επισημαίνει ότι στην Ισπανία δραστηριοποιείται εταιρεία που παράγει σκόνη από τα φύλλα της ελιάς.

«Σήμερα, με βάση όσα αναφέρονται στην ηλεκτρονική σελίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων, μπορεί οποιοσδήποτε να παρασκευάσει το τσάι ή την κάψουλα, να ζητήσει και να λάβει την έγκριση στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να πουλήσει αυτό το προϊόν στο κοινό με την συγκεκριμένη ένδειξη» σχολιάζει.

Στο ίδιο πνεύμα, ο κ. Ρούμπος επισημαίνει ότι η πρώτη ύλη, δηλαδή τα φύλλα της ελιάς, είναι διαθέσιμη σε μεγάλες ποσότητες δεδομένου ότι τα ελαιόδεντρα αποτελούν το 75% της δενδροκομίας στην Ελλάδα! «Την ώρα που παράγονται τεράστιες ποσότητες φύλλων, είναι αυτονόητο ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν πολύ καλύτερα από λίπασμα ή καύσιμο, όπως γίνεται τώρα» προσθέτει.

Παράλληλα, προωθούνται στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων αιτήματα για την έγκριση φυτικών σκευασμάτων ως παραδοσιακών φαρμάκων, δηλαδή ως προϊόντων που μπορούν να έχουν ήπιες ευεργετικές ιδιότητες, εφόσον αποκλειστούν από τους γιατρούς επικίνδυνες καταστάσεις και νόσοι.

«Σε αυτή την κατηγορία ανήκει ο δίκταμος, που βρίσκεται σε φάση προδημοσίευσης για δράσεις που αφορούν το κρυολόγημα, τις ήπιες στομαχικές διαταραχές και δερματικά προβλήματα από μελανιές και φλεγμονές. Επίσης, τα κοκκινισμένα φύλλα αμπελιού, μετά τη συγκομιδή του σταφυλιού, έχουν λάβει έγκριση για την αντιμετώπιση των αιμορροϊδων, και της φλεβικής ανεπάρκειας. Προωθούνται, άλλωστε, το τίλιο για ενδείξεις κατά του κρυολογήματος και ως ήπιο ηρεμιστικό και αιτήματα για τη μαστίχα και τα πέταλα του τριαντάφυλλου» αναφέρει η κ. Χήνου.

Πηγή

Read More

Συμβουλές για τον μήνα Φεβρουάριο

Ο μήνας της πρώτης ειδικής επιθεώρησης των μελισσιών μας είναι ο Φεβρουάριος, πλην όμως φέτος οι επιθεωρήσεις άρχισαν από τον Γενάρη και μάλιστα μέχρι στις 22 του μηνός, αφού οι θερμοκρασίες ξεπεράσανε τους 20 βαθμούς Κελσίου.
Όλοι μας κάναμε τις βασικές επιθεωρήσεις των μελισσιών μας.
Στις πρώτες αυτές επιθεωρήσεις, που μας επιτρέπει ο καιρός, καταγράφουμε στο ημερολόγιο μας την παρουσία ή όχι της βασίλισσας, την έκταση αυγών και γόνου, το μέγεθος του πληθυσμού και των τροφών. Αυτή η επιθεώρηση μας δείχνει μια πραγματική εικόνα της κάθε κυψέλης αλλά και ολοκλήρου του μελισσοκομείου μας, αφού γίνεται για την μείωση των απωλειών και την διάσωση προβληματικών μελισσιών μας.
Οι επιθεωρήσεις του Φεβρουαρίου έχουν την εξής ιδιαιτερότητα, θα πρέπει να γίνονται με ηλιοφάνεια, σε συγκεκριμένη ώρα και γρήγορο χρόνο. Κατά την διάρκεια της επιθεώρησης σε κάθε κυψέλη δεν θα πρέπει να χρονοτριβούμε με δευτερεύουσες εργασίες. Η καλύτερη ώρα είναι περίπου η 12η μεσημβρινή που ζεσταίνει περισσότερο η μέρα, και έχουμε για 4-5 ώρες τις συλλέκτριες έξω από την κυψέλη, μέχρι τις 5 το απόγευμα που πέφτει ο ήλιος και αρχίζει να σφίγγει το κρύο, τότε μαζεύονται και οι μέλισσες στις κυψέλες τους για να κάνουν την αναγκαία μελισσόσφαιρα ώστε να περάσουν με ασφάλεια τις κρύες βραδιές του Φλεβάρη.
Όταν οι κυψέλες είναι πολλές τότε το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο για κάθε μελισσοκόμο. Τη λύση βέβαια στο πρόβλημα την δίνει η παρουσία ενός δεύτερου ατόμου, αν έχουμε την δυνατότητα να πάρουμε μαζί μας είτε από το οικογενειακό μας περιβάλλον σαν βοηθό, είτε κάποιον (συνεργάτη) φίλο μελισσοκόμο (σήμερα στα δικά μου, αύριο στα δικά σου) ακούγεται παράξενα μα είναι το σωστό. Στην κυψελομάνα Χαλκιδική δεν είναι τυχαίο που οι παλαιοί μελισσοκόμοι λένε την έκφραση ΄΄πολλά χέρια ευλογημένα΄΄.
Για την Μακεδονία, τη Θράκη, την Ήπειρο, την Στερεά Ελλάδα και τη Θεσσαλία ο Φεβρουάριος αντιμετωπίζεται από τους μελισσοκόμους των περιοχών αυτών, σαν ένας δύσκολος χειμωνιάτικος μήνας της κάθε μελισσοκομικής χρονιάς αφού οι ανθοφορίες που χρειάζονται τα μελίσσια για να αναπτυχθούν μόνα τους γρήγορα, είναι ακόμη φτωχές, άλλά και ο καιρός δεν είναι και ο ιδανικότερος αφού τα τελευταία χρόνια έχουμε βροχές, χιονοπτώσεις και κρύα για πολλές συνεχόμενες ημέρες.

Οι μελισσοκόμοι που λόγω εργασίας ή αντικειμενικών δυσκολιών δεν πρόλαβαν να κάνουν τις επιθεωρήσεις με τα ζεστές ημέρες του Ιανουαρίου, με τις πρώτες ηλιοφάνειες και θερμοκρασίες που ανεβαίνουν ελαφρά πάνω από τους 13 - 14 βαθμούς επιθεωρούν τα μελίσσια τους μέσα στον Φεβρουάριο. Η επιθεώρηση θα πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν πιο σύντομη και ο έλεγχος να αφορά δυο ουσιαστικούς στόχους, την ύπαρξη γόνου και τροφής.
Με το άνοιγμα της κυψέλης ελέγχουμε ανάμεσα από τους κηρηθροφορείς για το κεντρικό σημείο του πληθυσμού, μετακινούμε τα πλαίσια από δεξιά η αριστερά χωρίς απότομα και δυνατά κτυπήματα, με πολύ λίγο η καθόλου κάπνισμα, μόλις απελευθερωθεί το πλαίσιο που θέλουμε μόνον αυτό σηκώνουμε μέχρι την μέση και ελέγχουμε για γόνο(αυγά ή προνύμφες), αν δεν δούμε κατεβάζουμε αυτό το πλαίσιο και ανασηκώνουμε το ακριβώς διπλανό του, μέχρι να δούμε τα πρώτα σημάδια του γόνου, δεν θα πρέπει να μας ανησυχεί αν είναι μικρή η έκταση του, γιατί είναι πιο όψιμη η ανάπτυξη των μελισσιών σ΄ αυτές τις περιφέρειες. Κατόπιν ο μελισσοκόμος προσέχει για την ύπαρξη τροφών δίπλα και πάνω από τον γόνο και την μελισσόσφαιρα. Μελίσσια που κινδυνεύουν από λιμοκτονία ραντίζονται με χλιαρό σιρόπι ή δίνονται απολεπισμένα πλαίσια με μέλι για να σωθούν. Αυτό που κάνει δύσκολο μήνα τον Φεβρουάριο είναι ότι μειώνεται ο πληθυσμός των συλλεκτριών μελισσών μέσα στα μελίσσια σε συνδυασμό πάντα με την έλλειψη συλλογής νέκταρος και την συνεχώς έστω και μικρή αύξηση του γόνου έχει σαν αποτέλεσμα οι τροφές να μειώνονται γρήγορα, αυτό τις περισσότερες φορές μπορεί να αποβεί μοιραίο σε κάποια μελίσσια αν δεν προλάβει να επέμβει ο μελισσοκόμος για να τα σώσει.
Τον Φεβρουάριο όλα τα μελίσσια μικρά και μεγάλα έχουν γόνο. Αυτά που έχουν φθινοπωρινές νέες βασίλισσες έχουν περισσότερο γόνο και καλύτερη ανάπτυξη αφού σχεδόν δεν σταμάτησαν να γενούν καθόλου, σαν νέες πάντα βγαίνουν μπροστά την άνοιξη από τις πιο παλιές. Γι αυτό η προτροπή οι νέες βασίλισσες κάνουν την διαφορά. Πρέπει να μας βρίσκει όλους σύμφωνους.
Οι μελισσοκόμοι των νότιων περιοχών της Ελλάδας όπως είναι Πελοπόννησος, η Κρήτη, τα Δωδεκάνησα αλλά και της Κύπρου που έχουν σαφώς πιο πρώιμο και ζεστό καιρό, τα μελίσσια τους έχουν πιο γρήγορη ανάπτυξη. Όσοι έχουν προγραμματίσει και θα επιδιώξουν να πάρουν μέλια από τις πρώιμες ανθοφορίες, του πεύκου, ακακίας, κλπ. από αυτόν τον μήνα ξεκινούν με τροφοδοσίες και συνεχείς παρακολουθήσεις, ενισχύσεις και γενικά προετοιμασίες των μελισσιών τους. Τροφοδότηση καθημερινά ή κάθε δεύτερη μέρα με μικρές ποσότητες χλιαρού σιροπιού πυκνότητας 2ζάχαρι - 1 νερό, κάνει τα μελίσσια να αναπτύσσονται αλματωδώς. Η ζάχαρη στην κυψέλη όπως είναι γνωστό διεγείρει την βασίλισσα για ωοτοκία. Ο Φεβρουάριος είναι ο μήνας της συντήρησης του συστήματος ύδρευσης των μελισσοκομείων μας. Καθαρίζουμε αναποδογυρίζοντας και ξεπλένοντας πολύ καλά(όχι με απορρυπαντικά) τα δοχεία ή τα βαρέλια νερού από τυχόν σάπια φύλλα, χώματα, νεκρά έντομα κλπ, τα στερεώνουμε και τα γεμίζουμε νερό. Τα σκεπάζουμε καλά για να αποφύγουμε την εξάτμιση. Ρυθμίζουμε την βρύση τους να στάζει πάνω σε κάποιες σανίδες για να είναι ακίνδυνη η πρόσληψη του από τις μέλισσες. Το νερό το χρειάζονται για την επεξεργασία της γύρης, το αραίωμα του μελιού και την δημιουργία των σωστών αναλογιών του εργατικού πολτού που δίνεται στον γόνο, που από αυτό τον μήνα θα αυξάνει σε έκταση κάθε μέρα και πιο πολύ. Καλό είναι τα δοχεία να τα βάλουμε σε τέτοιο σημείο στο μελισσοκομείο μας που να τα βλέπει ο ήλιος, επιθυμητή θερμοκρασία από 17 – 28ο Κελσίου.
Οι κυψέλες από τα χαμένα μελίσσια μεταφέρονται στην αποθήκη και εκεί γίνεται η απολύμανση και η συντήρηση τους για να μπορέσουμε άφοβα και ακίνδυνα να τοποθετήσουμε μέσα νέα μελίσσια που θα προκύψουν από την βασιλισσοτροφία μας ή πιθανούς αφεσμούς.
Το πρώτο 15νθήμερο του Φεβρουαρίου είναι κατάλληλος χρόνος για την καταπολέμηση της βαρρόα. Αυτό το χρονικό διάστημα ο πληθυσμός των βαρρόα που ξεχειμώνιασε είναι μικρός, ιδανική περίπτωση να τον μειώσουμε ακόμη πιο πολύ καταπολεμώντας τον αποτελεσματικά. Σε κάποιες περιοχές η νοζεμίαση είναι σε έξαρση αυτόν τον μήνα, όχι φάρμακα μη εγκεκριμένα, ΟΧΙ στο Φουμιντίλ που με το υπ. Αριθ. 69323/Δ4/21-11.2005 έγγραφο ο ΕΟΦ απαγορεύει στους Κτηνιάτρους την δυνατότητα συνταγογράφησης και χορήγησης του Φουμιντίλ από την 05-12-2005. (μέχρι την 4-12-2005 δινόταν κατ΄ εξαίρεση σε μελισσοκόμους που τα μελισσοκομεία τους είχαν προσβληθεί από νοζεμίαση)
Τα τυπικά συμπτώματα από την Νοζεμίαση είναι εμφανή, τα καπάκια και τα εξωτερικά τοιχώματα των κυψελών είναι λερωμένα με υγρά περιττώματα μελισσών, οι μέλισσες έχουν διογκωμένες κοιλιές και γενικά βλέπουμε νεκρές μέλισσες έξω από την κυψέλη μας. Νεκρά μελίσσια απομακρύνονται από τα υγιή και γίνεται προσεκτικός έλεγχος να διαπιστωθούν τα αίτια απωλειών. Η πιο σωστή ενέργεια είναι η αποστολή δειγμάτων σε κάποιο από τα μελισσοκομικά εργαστήρια για εξέταση.
Πλαίσια με γόνο που έχουμε ενδείξεις σηψηγονίας(σπιρτόξυλο) καταστρέφονται με φωτιά. Οι κυψέλες απολυμαίνονται με χλωρίνη αραιωμένη στο νερό (6 : 1) αφού πρώτα τις ΄΄κάψουμε΄΄ με φλόγιστρο πολύ καλά.

Ανθοφορίες
Από αυτόν τον μήνα αρχίζουν οι μεταφορές των μελισσιών σε περιοχές που είναι πλούσιες σε ανθοφορίες αμυγδαλιάς, ο κάμπος της Θεσσαλίας, Κεντρικής Μακεδονίας, Στερεάς Ελλάδας, βερικοκιάς και φουντουκιάς οι νότιες περιοχές Στερεάς Ελλάδας, Πελοποννήσου και Κρήτης.
Η Αμυγδαλιά 
Η εποχή άνθησης της αμυγδαλιάς, λόγω των πολλών ποικιλιών, κλιμακώνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα, από τα τέλη Ιανουαρίου(φέτος άρχισε η ανθοφορίες στις ντόπιες ποικιλίες από 18 Ιανουαρίου-Μικροθήβες, Βόλο, Λαμία, κλπ) μέχρι και τα τέλη Μαρτίου.
Η ανθοφορία της αμυγδαλιάς είναι για το δυνάμωμα των μελισσιών πολύ σημαντική, γιατί την συγκεκριμένη εποχή που αρχίζει, δίνει πολύ μεγάλη ώθηση στα μελίσσια για ένα καλό ξεκίνημά τους. Το φυτό προσφέρει σε αφθονία τόσο νέκταρ όσο και γύρη με υψηλή θρεπτική αξία. Το νέκταρ παράγεται όλη ημέρα ενώ η γύρη παράγεται συνήθως τις μεσημεριανές ώρες. Φυτρώνει σχεδόν παντού. Η αμυγδαλιά είναι το τρίτο σε έκταση καλλιεργούμενο φυτό στη χώρα μας. Τα άνθη της αμυγδαλιάς έχουν μέτρια ως υψηλή συγκέντρωση σε ζάχαρο (20% έως 40%) σε σχέση με άλλα οπωροφόρα. Πολλοί μελισσοκόμοι στις αρχές της άνοιξης, από περιοχές που δεν έχουν αμυγδαλιές, μεταφέρουν τα μελίσσια τους στην αμυγδαλιά. Κάποιες χρονιές παρατηρείται μεγάλη κινητικότητα την εποχή που είναι ανθισμένες οι αμυγδαλιές, σχεδόν από όλη την Μακεδονία και Ήπειρο, μελισσοκόμοι παίρνουν τον δρόμο για πιο νότια μέρη που πρωίμησε η αμυγδαλιά για εκμετάλλευση της γύρης με σίγουρη αύξηση του γόνου.
Η Βερικοκιά 
Η βερικοκιά είναι δένδρο πολύ σημαντικό για την μελισσοκομία, καθώς είναι από τα πρώτα που ανθίζουν την άνοιξη και βοηθάνε τα μελίσσια για την ανάπτυξη τους. Δίνει κατά την άνθησης μεγάλες ποσότητες γύρης, άριστης ποιότητας σαν της αμυγδαλιάς και πολύ θρεπτική για την ανάπτυξη του γόνου αλλά και την δημιουργία σημαντικών αποθεμάτων, προς το τέλος της άνθησης πολύ περισσότερο νέκταρ, δίνει νέκταρ ακόμη και με μαραμένα λουλούδια(αυτό είναι ευδιάκριτο, γεμίζουν τα στεφανώματα). Η παρουσία της μέλισσας κατά την περίοδο επικονίαση θεωρείται από πολλούς βερικοπαραγωγούς επιβεβλημένη διότι η γύρη της βερικοκιάς είναι βαριά και κολλώδης, είναι δύσκολο να μεταφερθεί από τον αέρα και πολύ πιο εύκολα από τα έντομα. Η άνθηση της Βερικοκιάς και καϊσιάς αρχίζει από τα μέσα Φεβρουαρίου και κρατά σχεδόν μέχρι τα μέσα Μαρτίου.
Η διαφορά μεταξύ Βερικοκιάς και Καϊσιάς έγκειται στο ότι το κουκούτσι της Καϊσιάς ξεχωρίζει εύκολα από την σάρκα του καρπού ενώ της βερικοκιάς όχι αλλά και του ότι το κουκούτσι της καϊσιάς είναι γλυκό ενώ της βερικοκιάς είναι πικρό. Η λέξη καϊσιά είναι τούρκικη λέξη, και βερικοκιά είναι λατινική (πρεκόκια).
Οι μελισσοκόμοι πρέπει να προσέχουμε πολύ και να γνωρίζουμε ότι όπως στην αμυγδαλιά και στην ροδακινιά έτσι και στην βερικοκιά πέφτουν πολλά φυτοφάρμακα, στην αρχή μυκητοκτόνα και μετά εντομοκτόνα κάνουν μεγάλες καταστροφές στα μελίσσια μας, αποδεκατίζουν τις συλλέκτριες την στιγμή που το μελίσσι στηρίζει την ανάπτυξη του πάνω τους.
Η Κρανιά 
Η κρανιά είναι φυλλοβόλο δένδρο και φυτρώνει σε υψόμετρο πάνω από τα πεντακόσια μέτρα. Οι καρποί της όταν ωριμάζουν είναι σε χρώμα κόκκινο και στυφίζουν λίγο μα όταν υπερωριμάσουν γίνονται λαμπεροί κόκκινοι και είναι γλυκείς. Γίνονται πολύ ωραίο λικέρ, όταν με την προσθήκη ζάχαρης τοποθετηθούν σε μεγάλο μπουκάλι και την παρατεταμένη έκθεση τους στον ήλιο βγάζουν τα υγρά τους, επίσης δίνεται σαν πρακτικό καταπραϋντικό σε περίπτωση κοιλόπονου. Ανθίζει συνήθως μετά τις καλοσύνες των αλκυονίδων ημερών και δίνει άφθονη γύρη σε χρώμα λαμπερό κίτρινο. Τα άνθη της κρανιάς είναι επίσης σε χρώμα κίτρινο και μέγεθος μικρό, το νέκταρ που δίνουν βοηθά πολύ τα μελίσσια διότι την εποχή του μεσοχείμωνου τα δίνει πραγματική ώθηση με την διέγερση που κάνει στις βασίλισσες.
Άλλα φυτά που κατά τον μήνα Φεβρουάριο βοηθάνε τα μελίσσια μας τόσο με την υπερπολύτιμη για την εποχή αυτή γύρη, αλλά και με το νέκταρ που μας δίνουν είναι η φουντουκιά, το δενδρολίβανο, ανοιξιάτικο ρείκι, το ξινάκι, κλπ.

Μυγδανάλευρος Κωνσταντίνος

Read More

Για την..."Τιμή" του μελιού..!

Πολλές φορές το βασικότερο κριτήριο, στον καταναλωτή, είναι η τιμή. Θα συμφωνήσω και γω σε πολλές περιπτώσεις, δεν πρέπει όμως να είναι ο κανόνας για την επιλογή ενός προϊόντος. Ένα είδος ρουχισμού π.χ. μπορεί να είναι 3 φορές φτηνότερο από κάποιο άλλο και να αντέξει και περισσότερο, αλλά και από την άλλη αν τελικά δεν είναι καλύτερο από το ακριβότερο, τότε θα έχουμε κάνει μια κακή αγορά με την μοναδική επίπτωση στην τσέπη μας. Όταν όμως πρόκειται για είδος φαγητού κυρίως, που θα καταναλώσουμε εμείς και τα παιδιά μας, θα πρέπει να δείξουμε ωριμότητα, και να επιλέξουμε με ΜΟΝΑΔΙΚΟ κριτήριο την ποιότητα. Είναι προτιμότερο να ΜΗΝ το αγοράσουμε καθόλου αφήνοντάς το για κάποια άλλη φορά που θα διαθέτουμε περισσότερα, παρά να συμβιβαστούμε με κάτι κατώτερο ποιοτικά, που ενδεχομένως να είναι και επικίνδυνο για την υγεία μας και των δικών μας. Υπάρχουν πολλές φορές που αρμόδιοι οργανισμοί έχουν ανακαλύψει τέτοια προϊόντα και τιμωρήσανε τους υπευθύνους, άλλες φορές που δεν τιμωρήσανε του υπευθύνους, και άλλες που δεν ανακάλυψαν καν τα προϊόντα. Εδώ θα πρέπει να επιστρατεύσουμε και λιγάκι την δική μας λογική. Ειδικά σε προϊόντα που δεν υπόκεινται σε επεξεργασία, (για να κυμανθεί το κόστος ίσως,) και πωλούνται σε συσκευασία στην αρχική τους αυτούσια μορφή. Δεν μπορεί να δούμε 3-4 διαφορετικής μάρκας προϊόντα σε τιμή π.χ. 10 με 12 ευρώ, και παραδίπλα να υπάρχει κάποιο με 3-4 ευρώ. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να σκεφτούμε είναι ότι αυτό είναι αδύνατο.
Ο λόγος που γίνεται αυτή η κουβέντα είναι και για το δικό μας το μέλι. Χωρίς να σχολιάσουμε ακραίες τιμές που για διάφορους λόγους υπάρχουν , 35-36 ευρώ το κιλό, θα χρησιμοποιήσουμε μια μέση τιμή μέλι παραγωγού γύρω στα 10-12 ευρώ να φτάνει και στα 16 σε ράφια λόγο εξόδων προώθησης. Σεβαστό, ελεύθερη αγορά έχουμε. Όταν όμως κάποιοι νομίζουν ότι κρατώντας στο χέρι μέλι με 3-5 ευρώ/κιλό και θεωρούν ότι θα φάνε αυτοί και οι δικοί τους μέλι, πλανώνται οικτρά. «Και τι έγινε?» ίσως να σκεφτούν κάποιοι. Απλά, για να παραχθεί αγνό μέλι με τέτοιο κόστος ακόμα και στην Βουλγαρία, είναι απίθανο. Επομένως χρησιμοποιούνται άλλοι, αθέμιτοι, ίσως και επικίνδυνοι για την υγεία, τρόποι παραγωγής. Ένα άλλο θέμα είναι η εισαγωγή από  χώρες που επιτρέπουν τα μεταλλαγμένα φυτά σε αντίθεση με το Ελληνικό μέλι.
Παρακάτω παραθέτω φωτογραφίες από μέλι «εισαγωγής» το οποίο όμως, όχι απλώς κρίθηκε ακατάλληλο, έπρεπε να αλλάξει σαν προϊόν και τον τίτλο «Μέλι» γιατί απλά δεν ήταν μέλι….

Φυσικά όλα τα παραπάνω δεν μπορούμε να τα εκλάβουμε σαν απόλυτη κατάσταση στην αγορά, αφού πολλά είναι μεν τα κρούσματα σε τυποποιημένα προϊόντα, (που δυστυχώς δεν δίνεται η ανάλογη δημοσιότητα για να γνωρίζει ο κόσμος) αλλά αρκετές είναι και οι φορές που και κάποιοι «συνάδελφοι» μελισσοκόμοι κοιτάζουν περισσότερο το κέρδος και όχι την ποιότητα που αρμόζει σε έναν παραγωγό.

Τελειώνοντας, θα ήθελα τα παραπάνω να τα λάβετε υπόψην σαν ενημέρωση και να αποφασίσετε εσείς τι είναι καλύτερο για σας και τα παιδιά σας για αυτό το σημαντικό για τον άνθρωπο προϊόν που μας προσφέρει η φύση με την βοήθεια των μελισσών.

Read More