Συμβουλές για τον μήνα Νοέμβριο

Σε όλες τις περιοχές της Ελλάδος, η γέννα(το γόνεμα) έχει μειωθεί σημαντικά, οι βασίλισσες δεν γεννούνε στους ρυθμούς των προηγουμένων μηνών. Μόνον οι βασίλισσες που ΄΄έγιναν΄΄ τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο συνεχίζουν να γεννούν με διακοπή 4-5 ημερών κάπου στο μέσον του Δεκεμβρίου. Οι ημέρες μικραίνουν και οι νύκτες έχουν μεγαλύτερη διάρκεια με αποτέλεσμα οι θερμοκρασίες να είναι χαμηλές. Οι μέλισσες πλέον τα βράδια σχηματίζουν την λεγόμενη σφικτή μελισσόσφαιρα, τα πρωινά κάνει κρύο και βγαίνουν αργά από τις κυψέλες για συλλογή νέκταρος και γύρης.

Εργασίες στο μελισσοκομείο:
-Σφίξιμο των μελισσιών με κατέβασμα των πατωμάτων
Το ΄΄σφίξιμο΄΄ των μελισσιών επιτυγχάνεται με την αφαίρεση των πλαισίων που δεν πατάνε οι μέλισσες. Κατεβάζουμε τα πατώματα, και σκεπάζουμε τα μελίσσια με τα κηρόπανα. Πάντα αφήνουμε κενά από τα πλάγια για να φεύγει η υγρασία.
-Τάισμα
Τον χειμώνα οι ανθοφορίες είναι λιγοστές, όπως επίσης και οι συλλέκτριες και αν δεν αφήσαμε αρκετό μέλι σε κάθε κυψέλη για την συντηρητική διατροφή των μελισσών ο κίνδυνος να χαθούν μελίσσια από πείνα είναι πολύ μεγάλος,. Για να λειτουργήσουν οι θερμάστρες της κυψέλης χρειάζονται καύσιμο και αυτό είναι το μέλι, πέραν αυτού που αφήνουμε, από αυτόν τον μήνα λοιπόν αρχίζουμε να ενισχύουμε τα μελίσσια μας με ζαχαροζύμαρο και γύρη ή υποκατάστατα γύρης.

Καταπολέμηση της βαρρόα
Ο Νοέμβριος επίσης είναι ο μήνας καταπολέμησης της βαρρόα. Τόσο αυτοί που γυρίσανε από το πεύκο όσο και αυτοί που δεν πήγαν πρέπει να κάνουν κάποια θεραπεία για να καταπολεμήσουν την βαρρόα, γιατί τα μελίσσια με βαρρόα δύσκολα ξεχειμωνιάζουν.
Εγώ προσωπικά  χρησιμοποιώ τα τελευταία χρόνια κατά της βαρρόα… ξύδι, με άριστα αποτελέσματα. Η εφαρμογή του είναι εύκολή, για αυτούς που έχουν μέχρι 50 – 60 μελίσσια, αλλά κουραστική και επίπονη για αυτούς που έχουν πάνω από 150 μελίσσια. Ψεκάζουμε κάθε πλαίσιο με μέλισσες και γόνο και από τις δύο πλευρές του. Σε διάστημα 25 ημερών, 5 φορές. Δηλαδή 1φορά, κάθε 5 ημέρες, με 6-7 γραμμάρια περίπου ξύδι σε κάθε πλαίσιο. Η εφαρμογή να γίνεται πάντα με θερμοκρασία περιβάλλοντας να ξεπερνά τους 16 βαθμούς Κελσίου. Υπ’ όψιν, το ξύδι σκοτώνει τα αυγά των μελισσών. Η εφαρμογή του ξυδιού έχει και σαν αποτέλεσμα την δημιουργία έντονου όξινου περιβάλλοντος στο εσωτερικό της κυψέλης και έτσι καταπολεμά και την ασκοσφαίρωση όπου αυτή υφίσταται.
-Συνενώσεις αδύνατων και μικρών μελισσιών.
Λύση για την επιβίωση των αδυνάτων μελισσιών είναι η συνένωση. Αυτός ο μελισσοκομικός χειρισμός είναι αναγκαίος. Ο μελισσοκόμος που κάνει τις συνενώσεις των μελισσιών του το φθινόπωρο, μειώνει στο ελάχιστο τις πιθανότητες να έχει απώλειες τον χειμώνα. Τα μελίσσια που είναι πολυπληθή, έχουν τροφές και ταΐζονται καλά, ξεχειμωνιάζουν εύκολα και την άνοιξη αναπτύσσονται πολύ γρήγορα.
Ένας απλός τρόπος συνένωσης δύο μελισσιών γίνεται με εφημερίδα. Πάνω στην γονοφωλιά με την βασίλισσα στρώνουμε ένα φύλλο μιας εφημερίδας που να την καλύπτει από άκρη σε άκρη, τοποθετούμε ένα πάτωμα, και με το ξέστρο ανοίγουμε μικρές τρύπες στο φύλλο της εφημερίδας για να περνά αέρας, κατόπιν βάζουμε μέσα στο πάτωμα τα πλαίσια με το μικρό ή αδύνατο μελίσσι και κλείνουμε το καπάκι της κυψέλης. Την επόμενη ημέρα πάμε ελέγχουμε για την ένωση και ταΐζουμε σιρόπι ή ζαχαροζύμαρο.
Απλός χαρακτηρίζεται και ο τρόπος συνένωσης μελισσιών με την μέθοδο του σιροπιού. Ετοιμάζουμε αραιό σιρόπι και αφού το τοποθετήσουμε σε ένα δοχείο ψεκασμού, αρχίζουμε και ψεκάζουμε τα πλαίσια με τις μέλισσες και από τις δύο πλευρές πρώτα της γονοφωλιάς και κατόπιν του πατώματος που θέλουμε να ενώσουμε, τοποθετούμε το πάτωμα πάνω από την γονοφωλιά και κλείνουμε το καπάκι της κυψέλης. Την επόμενη ημέρα πάμε και ταΐζουμε ζαχαροζύμαρο.

Αποθήκευση κηρηθρών
Με θερμοκρασίες περιβάλλοντος 12 βαθμούς Κελσίου και κάτω ο κηρόσκορος δεν πετά αλλά και δεν γεννά για να πολλαπλασιασθεί. Ο Νοέμβριος έχει αυτές τις θερμοκρασίες και είναι ο πιο κατάλληλος για την αποθήκευση των κηρήθρων, χωρίς τον φόβο της καταστροφής των.
Μετά τον καταψύκτη, τοποθετούμε τις κηρήθρες σε πατώματα, και αυτά σε ντάνες των 8-10 πατωμάτων πάνω σε επιθέματα από καδρόνια, τούβλα ή τσιμεντόλιθους για να περνά εύκολα ο αέρας, αφού πρώτα κάτω – κάτω τοποθετήσουμε έναν αερισμό ή καρφώσουμε μια λεπτή σήτα(ίδια με αυτήν που τοποθετούμε στα παράθυρα για τα κουνούπια το καλοκαίρι), το ίδιο κάνουμε και στην κορυφή της ντάνας αν δεν θέλουμε να βάλουμε ένα καπάκι τύπου Αυστραλίας. Με την σήτα ή τον αερισμό αποφεύγουμε την καταστροφή των κηρήθρων από ποντίκια ή άλλα μικρά ερπετά, έντομα ή ζωύφια που πιθανόν να τριγυρίζουν αθέατα στην αποθήκη μας αλλά ταυτόχρονα λόγω ύψους δημιουργείται μικρός εφελκυσμός στο εσωτερικό των πατωμάτων και έτσι στις κηρήθρες αποφεύγουμε την μούχλα. Οι κηρήθρες καλό είναι να αποθηκεύονται στο πιο ξηρό και ψυχρό μέρος της αποθήκης μας, δηλαδή ανάμεσα από κάποιο βορινό μελισσοστεγανό παράθυρο και ένα ανοικτό φεγγίτη με λεπτή σήτα, για να δημιουργείται ρεύμα αέρα και να τις κρατά πάντα κρύες και αεριζόμενες μέχρι τον μήνα Μάρτιο που θα τις χρειασθούμε.

Ανθοφορίες του μήνα
Τελικά φαίνεται ότι πάμε για αειφορία στην Ελλάδα, αφού για 4-5 συνεχόμενη χρονιά μέσα στον Οκτώβριο και Νοέμβριο ανθίζουν πασχαλιές, κουτσουπιές, Λαδανιές(κουνούκλα), άγριες αμυγδαλιές και όχι μόνον.
Η σουσούρα, η ακονιζιά(σκοτζάρι), σε κάποια ψηλώματα ο κισσός, ο πολύκομπος και η κουμαριά είναι ανθοφορίες που βοηθούν πάρα πολλά μεγάλα μελισσοκομεία στις ευρύτερες περιοχές της Θράκης, της Μακεδονίας, της Ηπείρου ως και την Στερεά Ελλάδα. Στα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου, Κυκλάδες, Δωδεκάνησα αλλά και σε κάποια παραθαλάσσια μέρη της Πελοποννήσου το δεντρολίβανο, το ταραξάκο, η σουσούρα, η κουμαριά καθώς και κάποια δένδρα μουσμουλιάς συνεπικουρούν αυτόν τον μήνα τόσο σε γύρη όσο και σε νέκταρ, στην συντήρηση μελισσοκομείων δίπλα σε κάποια χωριά ή μικρές επαρχιακές και νησιώτικες πόλεις. Τα χρυσάνθεμα αυτόν τον μήνα έχουν την τιμητική τους και τα επισκέπτονται ήμερες και άγριες μέλισσες και κάποια είδη μικρόσωμων βομβίνων. Η Κρήτη και η Κύπρος μας, έχουν τις μουσμουλιές και εξασφάλισαν πολλές γύρες από την ανθοφορία της χαρουπιάς τον προηγούμενο μήνα. Αλλά και εκεί υπάρχουν χρυσάνθεμα, τριανταφυλλιές, ντάλιες, κατιφέδες στους κήπους στα παρτέρια, στις αυλές και στις πλατείες των χωριών και πόλεων καθώς και ακονιζιές, ταραξάκο και πολύκομπο . Οι μέλισσες δεν υποτιμούν τίποτε πάνε παντού και εκμεταλλεύονται κάθε ανθοφορία και λουλούδι.

Κων/νος Μυγδαναλευρος